شاید شما در حال یادگیری خیاطی هستید تا خودتان لباس هایتان را بدوزید و یا علاقه به یادگیری دارید و میخواهید کسب و کاری را راه اندازی (مثل تولیدی پوشاک و…) نمائید. یکی از مهمترین الفبای خیاطی در این مقاله توضیح داده خواهد شد و آن این است که “پارچه لایی چیست؟” و چرا در خیاطی مهم است.
لایی در خیاطی برای مستحکم کردن برخی بخشهای لباس و دوخت دوزهای دیگر در انواع پارچهها به کار برده میشود، در واقع لایهدوزی مقاومت پارچه را بسیار بالا میبرد.
در بعضی از لباسها، بیشتر مقدار پارچه مصرفی صرف لاییدوزی میشود مثلاً: جا دکمه، یقه لباسها، مچ آستین، سجاف جلوی مانتو و… اینها نمونهای از بخشهایی است که برای دوخت آنها از لاییدوزی استفاده میشود.
چرا پارچهلایی مهم است؟
برای کسب و کارهای تولیدی (مخصوصاً تولیدی پوشاک) پارچه لایی از اصلیترین مواد اولیه میباشد که قیمت خرید و فروش آن در بازار پارچه دارای نوساناتی است.
که این نوسانات تأثیر زیادی روی قیمت تمام شده لباس دارد و مشتریهای این محصول باید هر روز در سایتهای اینترنتی و بازارهای سنتی به دنبال قیمت فروش پارچهلایی ارزانتر و با کیفیتتر باشند.
بنابراین، تولیدیهای پوشاک و خیاطها بایستی شناخت کاملی از انواع پارچهلایی داشته باشند.
استفاده پارچه لایی در کجاست؟
پارچهلایی فقط برای استفاده در پوشاک نیست. اکثر لاییها مانند پارچه اسپان باند از منسوجات بیبافت به حساب میروند که در تولید انواع لباس، کیف، کفش، صنایع چرمسازی، گلدوزی، فیلترهای صنعتی، لحاف و پنبه دوزی، فیلتراسیون، ایزولاسیون، تجهیزات پزشکی، صنایع خودروسازی، بسته بندی و غیره کاربرد دارند.
پارچههای لایی مربوط به پوشاک 3 نوع هستند: به صورت تار و پودی (لایی پارچهای)، حلقوی (کِشی) و یا بیبافت.
پارچه لایی چیست؟
در برخی از پوشاک مانند مانتو، پیراهنها، دامن، کت، شلوار، لباسهای مجلسی و…، قسمتهایی از پارچه نیاز به استحکام بیشتری دارند.
برای استحکام بخشیدن به پارچه و بالا بردن ایستایی آن، در بخشهایی که مورد نظر خیاط است از انواع پارچههای لایی لباس استفاده میشود.
یکی از دلایل خوشدوختی و استایل زیبای لباسها، استفاده از لایی مناسب است. محل استفاده از لایی در لباس میتواند فقط بخشهایی از پوشاک و یا در تمام آن باشد.
متدوالترین قسمتهای لباس که در آن از لایی استفاده میشود، سجاف جلو، جا دکمه، یقه، مچ، لبه آستین، دمپای دامن، کت و شلوار است.
سایر استفادههای پارچهلایی
- استفاده از لایی فقط به خاطر استحکام بخشیدن به پارچه و لباس نیست.
- اگر پارچه تراکم بافت کمی داشته باشد، یا بین تار و پود آن فاصله باشد و در برابر فشار و کِشش مقاوم نباشد، باید از لایی استفاده شود.
- اگر پارچه ریزبافت نیست و درزهای آن باز است (اصطلاح خیاطی شیت است)، لایی لباس را میتوان در تمام پارچه به کار برد.
- گلدوزی و کار روی بخشی از قسمت پارچه لباس نیاز به لایی لباس دارد.
- گاهی با توجه به نوع مصرف لباس باید از پارچه لطیف استفاده شود، ولی در عین حال اگر با توجه به مدل لباس باید ضخامت، استحکام و ایستایی پارچه بالا برود.
- پارچههای کِشی از جمله پارچههایی هستند که در دوخت پوشاک با ایستایی بالا، به همراه لایی زیر چرخ خیاطی میروند. اگر قصد دارید که کِشسانی پارچه کمتر شود یا به طور کلی کِشسانی آن از بین برود، میتوانید از لایی لباس استفاده کنید.
- لباسهایی که تنگ هستند و مدل آن به صورتی است که پارچه باید فیت بدن باشد، ممکن است ضمن حرکات فرد، دَرز لباس باز شود. لایی لباس میتواند قضیه کیس خوردن درزهای پوشاک را به راحتی حل کند.
- یکی دیگر از مهمترین کاربردهای لایی لباس جلوگیری از چروک شدن پارچه پوشاک است. در تولید پوشاک با پارچههایی که زیاد چروک میشوند مثل پارچههای نخی، میتوانید با استفاده از لایی مناسب، یک لباس ضد چروک تولید کنید.
- اگر پارچه بسیار گران بها باشد، مانند ابریشم طبیعی به خاطر قیمت بالای پارچه، برای دوام بخشیدن بیشتر به پارچه، لایی لباس کاربرد ویژهای پیدا میکند.
راهنمای خرید پارچه لایی
برای خرید پارچهلایی، مواردی را بایستی در نظر بگیریم تا خرید ارزان پارچه و با کیفیتی داشته باشیم. این نکات عبارتند از:
ضخامت پارچه
اولین نکتهای که باید در انتخاب و خرید لایی لباس به آن توجه کرد، ضخامت پارچه است. ضخامت لایی لباس باید کمتر از ضخامت پارچه باشد، در غیر این صورت حداکثر ضخامتی که برای لایی استفاده میشود، برابر با ضخامت پارچه است. لاییها از نظر ضخامت به سه دسته نازک، متوسط و ضخیم تقسیمبندی میشوند.
جنس پارچه
لطافت، زبری، کِشی بودن یا نبودن و تراکم بافت از مهمترین ویژگیهای جنس پارچه است که هماهنگ با آن باید لایی لباس را انتخاب کرد.
قیمت پارچه نیز در انتخاب هر چه بهتر لایی لباس بسیار مؤثر است. به طور مثال لایی تار و پودی که به لایی پارچهای یا خط راه پارچهای نیز معروف است، برای پارچههای تار و پودی مناسب است، یا لایی حلقوی برای پارچههای کِشی استفاده میشوند.
نوع دوخت
لایی که برای استحکام پارچه به کار میرود، باید هماهنگ با رنگ و استایل پارچه باشد. همچنین کاربرد لباس و نوع محیطی که مصرف میشود بایستی در نظر گرفته شود.
انواع پارچهلایی
به طور کلی لاییها به 2 دسته تقسیم میشوند: لایی چسبی و لایی غیرچسبی.
اکثر لاییهای موجود در بازار چسبی هستند، ولی نمیتوان برای هر نوع پارچهای از لاییهای چسبی استفاده کرد.
لاییهای غیرچسبی به پارچه دوخته میشوند. این نوع لاییها برای پارچههای بسیار نازک با تراکم بافتی کم، پارچههایی که تحمل گرما را ندارند و پارچههای گران قیمت مثل ابریشم طبیعی مورد استفاده قرار میگیرند.
انواع لایی در بازار
لایی سولیکا:
لایی سولیکا دارای آهار میباشد. آهار به معنی خشکی پارچه است.
این نوع لایی بیشتر برای یقه پیراهن، سرآستین، کاپدوزی مورد استفاده قرار میگیرند.
لایی پرشین:
این لایی در بازار پوشاک شهرت و فروش خوبی دارد و معمولاً در تولید انواع کت و پالتو مورد استفاده قرار میگیرد.
نکتهای که در مورد این نوع لایی باید در نظر بگیرید این است که، لایی پرشین باید قبل از استفاده آب کشیده شود.
این عمل به خاطر خالص شدن لایی بعد از آبرفت انجام میشود. رنگبندی لایی پرشین اکثراً سفید و مشکی است ولی با کمی جستجو میتوان سایر رنگبندی آن را پیدا کرد.
لایی فرانسه:
لایی فرانسه 2 نوع دارد که با نامهای نرم و آهاردار مشهورند.
این نوع لایی برای یقه، جای دکمه، سرآستین و لباسهایی که ایستایی کمتری نیاز دارند، مورد استفاده قرار میگیرند.
لایی حریر (ژرسه):
اگر قصد دارید که کل لباس را لایی کنید، لایی حریر میتواند انتخاب خوبی باشد. این لایی به خاطر خاصیت کِشسانی که دارد، میتواند برای تمام قسمتهای لباس استفاده شود.
نوع لایی ضخیمتر با این مشخصات نیز وجود دارد که به لایی لایتکس شهرت دارد.
بیشتر استفاده لایی حریر برای ظریف دوزری لباس زنانه، بلوز رسمی مردانه، مانتو، جیب، جلیقه است.
لایی زانفیکس:
لایی زانفیکس را با نامهای لایی دو طرف چسب یا لایی چسب دورو نیز میشناسند. این لایی از دو طرف به پارچه میچسبد. از لحاظ عرض دارای دو نمونه نواری و عریض است.
موارد استفاده این نوع لایی شامل لبههای لباس (دامن و آستین)، سجاف، یقه، پشت دکمهها و مچ میباشد.
لایی چسب کاغذی:
لایی چسب کاغذی آب رفت ندارد و به لایی زنجان معروف است.
این نوع لایی معمولاً برای برای پارچههای ضخیمتر مثل ترگال ،کتاه، کجراه و یا نوار دور کمر استفاده میشود. عرض این نوع لایی ۹۰ سانتیمتر است.
موارد استفاده لایی چسب کاغذی در پارچههای لطیف و پارچههای دارای ضخامت متوسط میباشد.
لایی مویی:
لایی مویی یا موی، که به لایی سوزنی نیز شناخته میشود از جنس پشم است.
بیشتر لاییهای مویی در دسته لاییهای دوختنی قرار میگیرند. این لایی دارای در دو نوع ساده و چسبدار است. نوع ساده، دوختنی است و نوع چسبی با چسب به پارچه میچسبد.
لایی مویی بیشتر در پوشاک مردانه (کت و پالتو) مورد استفاده قرار میگیرد.
لایی ارگانزا:
از این لایی در تولید پوشاک با پارچه ارگانزا برای استحکام بخشیدن به دوخت استفاده میکنند.
بیشتر در لباسهایی با پارچه ظریف و نازک، و لباس عروس کاربرد دارد.
لایی پارچهای:
لایی پارچهای از جنس پارچه و دارای تار و پود است. از آنجا که این نوع لایی لباس، احتمال دارد آب رفت داشته باشد، بهتر است قبل از استفاده در آب قرار داده شود. لایی پارچه ساده به پارچه لباس دوخته، و لایی چسب روی پارچه چسبیده میشود.
راهنمایی برای خرید انواع پارچهلایی
ابتدا بهتر است از لایی لباس مورد نظر خود را، به متراژ کم خریداری نمائید و روی پارچه مورد نظر، آن را از لحاظ میزان چسبندگی و آبرفت امتحان کنید، سپس اقدام به خرید متراژ مورد نیاز خود کنید. برای خرید انواع پارچه، میتوانید از فروشگاه اینترنتی پارچه مینل هم دیدن کنید.